آیا محصولی که قرار است از پوست ما در برابر خطرات جدی مثل سرطان محافظت کند، خودش باعث آسیب به سلامت ما میشود؟ در پاسخ به سوال "آیا ضدآفتاب سرطان زاست؟" باید گفت که هدف اصلی ضدآفتابها محافظت از پوست در برابر اشعههای مضر خورشید و کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست است. با وجود برخی نگرانی‌ها و ادعاها درباره ترکیبات شیمیایی موجود در ضدآفتابها، تاکنون هیچ مدرک علمی معتبر و قطعی مبنی بر سرطانزا بودن این محصولات ارائه نشده است. برخی مواد موجود در ضدآفتابها ممکن است در شرایط خاص خطراتی داشته باشند، اما شواهد علمی برای اثبات سرطانزایی آنها در انسانها بهطور قطعی وجود ندارد. در این مطلب از کلینیک زیبایی آلما بیوتی به بررسی این سوال و جزئیات مربوط به ضدآفتاب ها می پردازیم.
آیا ضدآفتاب سرطان زاست؟ حقیقتی که باید درباره ضدآفتاب ها بدانید
اخیرا یک کاربر در فضای مجازی مدعی شده که «کرم‌های ضد آفتاب حاوی مواد سرطانزا هستند». ادعایی که در نگاه اول عجیب به نظر می‌رسد؛ هدف اصلی استفاده از کرم‌های ضد آفتاب، محافظت از پوست در برابر سرطان پوست است. این کاربر مدعی است که تمام کرم‌های ضد آفتاب ترکیبات شیمیایی خطرناکی دارند و فقط از ضد آفتاب‌های موسوم به «معدنی» استفاده شود. جالب آن‌که کمی بعد، همین فرد کدی برای خرید یک ضد آفتاب معدنی منتشر کرد؛ چیزی که بیشتر به تبلیغ محصول شباهت دارد تا اطلاع‌رسانی علمی.
تاکنون هیچ مدرک علمی معتبری مبنی بر سرطانزا بودن کرم‌های ضد آفتاب ارائه نشده است. دکتر یوتا شلوسبرگر، متخصص پوست از شهر کلن، می‌گوید: «کرم‌های ضد آفتاب حاوی هیچ ماده سرطانزایی نیستند». همچنین دکتر هوپ میچل، متخصص پوست در ایالات متحده تأیید میکند که هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد کرم‌های ضد آفتاب باعث بروز سرطان میشوند.
ترکیبات ضدآفتابها و نگرانی در مورد آنها
ضدآفتاب سرطان زاست؟ با وجود نبود شواهد قطعی درباره سرطانزا بودن کرم‌های ضد آفتاب، برخی نگرانی‌ها نسبت به برخی ترکیبات خاص مطرح شده است. یکی از این مواد اکتوکریلن است؛ فیلتر مصنوعی اشعه فرابنفش که در برخی از ضد آفتاب‌ها یافت میشود. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۱ میلادی منتشر شد نشان داد اکتوکریلن ممکن است با گذشت زمان به ماده‌ای به نام بنزوفنون تجزیه شود.
به گفته دکتر یوتا شلومبرگر، متخصص پوست، بنزوفنون در مطالعات حیوانی موجب آسیب میشود. سازمان بهداشت جهانی تایید کرده که بنزوفنون در حیوانات سرطانزا و در انسان احتمالا سرطانزا محسوب میشود. با این حال، تاکنون اثر سرطانزایی آن در انسان به طور قطعی ثابت نشده است.
با توجه به این موضوع متخصصان پوست توصیه میکنند اگر کرم ضد آفتاب قدیمی (مربوط به سال گذشته) دارید که حاوی اکتوکریلن است، آن را دور بریزید و هر سال یک ضد آفتاب تازه تهیه کنید. هرچند شواهد علمی معتبری مبنی بر سرطانزا بودن ضد آفتاب‌های شیمیایی وجود ندارد، اما دانشمندان در سال‌های اخیر به کمبود اطلاعات درباره برخی مواد فعال موجود در این محصولات اشاره کردند. به عنوان نمونه، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) خواستار تحقیقات بیشتر در مورد ترکیباتی شده است که ممکن است هنگام مصرف ضد آفتاب جذب جریان خون شوند.
متخصصان تأکید دارند خطر ابتلا به سرطان پوست در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید، بسیار بیشتر از خطر احتمالی استفاده از ضد آفتاب‌های شیمیایی است. بنابراین استفاده از ضد آفتاب، بخشی ضروری از محافظت از پوست در برابر آسیبهای جدی ناشی از آفتاب است.
آیا ترکیبات موجود در ضد آفتاب‌های فیزیکی وارد جریان خون میشوند؟
ضدآفتاب سرطان زاست؟ ضد آفتاب‌های فیزیکی یا معدنی حاوی ترکیباتی مانند دیاکسید تیتانیوم و اکسید روی هستند. این مواد با یک سد فیزیکی روی پوست، اشعههای مضر خورشید را بازتاب می‌دهند. برای بهبود عملکرد و زیبایی ظاهری این کرم‌ها، تولیدکنندگان از فرآیند میکرونیزه کردن استفاده میکنند؛ به این معنا که ذرات بزرگ این ترکیبات را به ذرات بسیار ریز یا نانوذرات تبدیل میکنند. ضد آفتاب به‌جای لایه سفید و گچی روی پوست، به شکل یکنواخت‌تر و نامرئی‌تری جذب سطح پوست میشود.
نگرانیهایی در مورد احتمال نفوذ نانوذرات به جریان خون مطرح شده است. اما بر اساس شواهد موجود هیچ پژوهش علمی معتبری نشان نداده که این ذرات از سد محافظ پوست عبور کرده و وارد جریان خون شوند. بنابراین، فرضیه‌ای که ادعا کند ضد آفتاب‌های فیزیکی خطراتی برای سلامت ایجاد کنند، بر پایه شواهد علمی نیست. ضد آفتاب‌های معدنی یکی از راههای ایمن و مؤثر برای محافظت از پوست در برابر اشعههای مضر خورشید میباشد.
شباهت‌ها و تفاوت‌های ضدآفتابهای معدنی و شیمیایی
ضد آفتاب‌ها به دو دسته اصلی فیزیکی (مینرال یا معدنی) و شیمیایی تقسیم میشوند. هر کدام از این دو نوع ضد آفتاب ویژگی‌ها و عملکرد خاص خود را دارند و انتخاب بهترین ضدآفتاب به نیاز پوست و نوع فعالیت شما بستگی دارد. در ادامه شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو نوع ضد آفتاب را بررسی میکنیم.
درصد SPF
SPF معیاری برای تعیین میزان محافظت ضد آفتاب در برابر اشعه UVB است و عامل اصلی آفتابسوختگی میباشد. ضد آفتاب مینرال SPF بین ۳۰ تا ۵۰ دارند. ذرات مینرال یک لایه محافظ روی پوست ایجاد میکنند، نیاز به SPF بالاتر کمتر احساس میشود. ضد آفتاب شیمیایی در طیف وسیع‌تری از SPFها موجود هستند، از SPF ۱۵ تا بالای ۷۰. به طور معمول، ترکیبات با SPF بالاتر در ضد آفتاب‌های شیمیایی موثرتر عمل میکنند.
مواد تشکیل‌دهنده
ضد آفتاب مینرال شامل مواد معدنی مانند اکسید روی (Zinc Oxide) و دیاکسید تیتانیوم (Titanium Dioxide) هستند که بر سطح پوست باقی مانده و اشعههای مضر را بازتاب یا پراکنده میکنند. ضد آفتاب شیمیایی ترکیبات شیمیایی مانند آووبنزون ، اکسی‌بنزون، اکتی‌سالیت و هوموسالات دارند و نور UV را جذب کرده و آن را به گرما تبدیل میکنند.
نحوه عملکرد و میزان محافظت
ضد آفتاب مینرال بلافاصله پس از استفاده شروع به محافظت میکنند و اشعههای UVA و UVB را از سطح پوست بازتاب می‌دهند. برای پوست‌های حساس مناسب‌تر است. ضد آفتاب‌های شیمیایی پس از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه از استفاده فعال میشوند و نور UV را جذب کرده و از تبدیل آن به آسیب پوستی جلوگیری میکنند. این محصولات برای استفاده روزانه مناسب‌تر هستند.
نوع پوست
ضد آفتاب مینرال برای پوست‌های حساس، مستعد جوش، قرمزی و روزاسه مناسب‌تر است. به دلیل اینکه این ترکیبات به پوست جذب نمی‌شوند، احتمال ایجاد حساسیت کمتری دارند. ضد آفتاب شیمیایی مناسب پوست‌های نرمال تا چرب هستند و برای استفاده زیر آرایش استفاده میشود.
پایداری در برابر آفتاب و تعریق
ضد آفتاب مینرال به دلیل عملکرد فیزیکی پایداری بیشتری در برابر آفتاب دارند. اما به دلیل قرارگیری روی سطح پوست در اثر تعریق یا تماس با دست سریع‌تر از بین میروند. ضد آفتاب شیمیایی در برابر تعریق و آب مقاوم‌تر هستند و بنابراین برای فعالیت‌های ورزشی یا شنا مناسب‌تر است. نیاز به تمدید کمتری نسبت به ضد آفتاب‌های مینرال دارند.
نیاز به تمدید
ضد آفتاب مینرال باید هر ۲ ساعت یکبار تمدید شود، به خصوص در زمان تعریق یا تماس با آب. در صورت لمس پوست یا استفاده از ماسک، ضد آفتاب‌های مینرال سریع‌تر از بین میروند. ضد آفتاب شیمیایی نیاز به تمدید کمتری دارد، اما هر ۲ ساعت یکبار استفاده شود. در صورت شنا یا تعریق شدید، نیاز به تمدید سریع‌تر دارد.
ویژگی‌های ظاهری: بافت و رنگ‌بندی
ضد آفتاب مینرال بافتی کرم‌مانند و سنگین‌تر دارند و بر روی پوست رد سفیدی به جا میگذارند. ضد آفتاب‌های شیمیایی بافتی سبک، شفاف و روان دارند، سریع جذب میشوند و برای استفاده زیر آرایش مناسب هستند. در رنگ‌های مختلف (بی‌رنگ، بژ و …) عرضه میشوند.
ایمنی ضد آفتاب فیزیکی نسبت به شیمیایی
در سال‌های اخیر سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) اعلام کرده که برخی ترکیبات موجود در ضد آفتاب‌های شیمیایی تاثیرات منفی بر سلامت بدن دارد. به عنوان مثال، مواد پارا‌آمینوبنزوئیک اسید (PABA) و ترولامین سالیسیلات که قبلا در ضد آفتاب‌های شیمیایی استفاده می‌شد، به دلیل عوارض جانبی از ترکیبات آنها حذف شده است. ضد آفتاب‌های فیزیکی حاوی دیاکسید تیتانیوم و اکسید روی هستند، قادر به دفع نور آبی (ساطع‌شده از دستگاه‌های دیجیتال) بوده و از سوی FDA تایید شدند.
| ویژگی | ضد آفتاب فیزیکی (مینرال/معدنی) | ضد آفتاب شیمیایی |
| درصد SPF | بین 30 تا 50. لایه محافظتی روی پوست نیاز به SPF بالاتر را کاهش می‌دهد. | طیف وسیع‌تر از 15 تا بالای 70. ترکیبات با SPF بالاتر موثرتر عمل میکنند. |
|
مواد تشکیل‌دهنده |
مواد معدنی مانند اکسید روی و دیاکسید تیتانیوم بر سطح پوست می‌مانند. |
ترکیبات شیمیایی مانند آووبنزون، اکسی‌بنزون، اکتی‌سالیت و هوموسالات. نور UV را جذب و به گرما تبدیل میکنند. |
|
نحوه عملکرد و میزان محافظت |
بلافاصله پس از استفاده محافظت میکنند. اشعههای UVA و UVB را بازتاب می‌دهند. برای پوست‌های حساس مناسب‌تر. |
15 تا 30 دقیقه پس از استفاده فعال میشوند. نور UV را جذب کرده و از آسیب پوستی جلوگیری میکنند. برای استفاده روزانه مناسب‌تر است. |
|
نوع پوست |
مناسب برای پوست‌های حساس، مستعد جوش، قرمزی و روزاسه. |
مناسب برای پوست‌های نرمال تا چرب. برای استفاده زیر آرایش مناسب‌تر است. |
|
پایداری در برابر آفتاب و تعریق |
پایداری بیشتر در برابر آفتاب به دلیل عملکرد فیزیکی. در اثر تعریق یا تماس سریع‌تر از بین میروند. |
در برابر تعریق و آب مقاوم‌تر. برای فعالیت‌های ورزشی یا شنا مناسب‌تر. نیاز به تمدید کمتری نسبت به مینرال دارند. |
|
نیاز به تمدید |
هر 2 ساعت یکبار تمدید شود، به خصوص در زمان تعریق یا تماس با آب. در صورت لمس پوست سریع‌تر از بین میروند. |
نیاز به تمدید کمتر اما هر 2 ساعت یکبار استفاده شود. در صورت شنا یا تعریق شدید، نیاز به تمدید سریع‌تر دارد. |
|
ویژگی‌های ظاهری |
بافتی کرم‌مانند و سنگین‌تر دارد و رد سفیدی به جا میگذارند. |
بافتی سبک، شفاف و روان. سریع جذب میشوند. برای استفاده زیر آرایش مناسب هستند. در رنگ‌های مختلف عرضه میشوند. |
|
ایمنی |
حاوی دیاکسید تیتانیوم و اکسید روی و توسط FDA تایید شده و قادر به دفع نور آبی هستند. |
برخی ترکیبات شیمیایی مانند PABA و ترولامین سالیسیلات در سال‌های اخیر نگرانیهایی را از نظر تاثیرات منفی بر سلامت بدن ایجاد میکند. |
هنگام انتخاب ضد آفتاب باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
هنگام انتخاب ضد آفتاب توجه به چند نکته مهم به شما کمک میکند تا محصول مناسبی برای پوست خود انتخاب کنید. در هر دو نوع ضد آفتاب فیزیکی (معدنی) و شیمیایی به این نکات توجه کنید:
- طیف گسترده
ضد آفتاب باید از هر دو اشعه‌ی UVA و UVB محافظت کند. اشعه UVA باعث پیری زودرس و آسیب به لایه‌های داخلی پوست میشود، اشعه UVB عامل اصلی آفتابسوختگی است.
- بدون عطر
انتخاب ضد آفتاب‌هایی که فاقد عطر هستند، برای افرادی با پوست حساس بهتر است. عطرها موجب تحریک و حساسیت پوست میشوند.
- غیر کومدون زا
اگر پوست شما مستعد جوش است، باید از ضد آفتاب‌هایی استفاده کنید که غیر کومدون زا باشند، یعنی منافذ پوست را مسدود نمی‌کنند و از ایجاد جوش و آکنه جلوگیری میکنند.
- فاقد چربی
ضد آفتاب‌هایی که فاقد چربی هستند، برای پوست‌های چرب یا مختلط مناسب است. این محصولات به جلوگیری از برق زدن پوست و انسداد منافذ کمک میکنند.
اگر می‌خواهید بهطور دقیق‌تر و علمی‌تر از وضعیت پوست خود آگاه شوید و بهترین ضدآفتاب و محصولات مراقبتی را برای پوستتان انتخاب کنید، می‌توانید از خدمات آنالیز پوست با دستگاه آلما بیوتی بهره‌مند شوید.
- بدون پارابن
پارابن‌ها مواد نگهدارنده‌ای هستند و در برخی محصولات آرایشی و بهداشتی وجود دارند. این مواد موجب تحریک پوست میشود، بنابراین از ضد آفتاب‌های فاقد پارابن استفاده کنید.
- حداقل SPF 30 یا بالاتر
انتخاب ضدآفتابی با SPF حداقل ۳۰ به شما کمک میکند تا از پوست خود در برابر آسیبهای ناشی از اشعههای UV محافظت کنید. هرچقدر SPF بالاتر باشد، محافظت بیشتر خواهد بود، اما توجه داشته باشید که ضد آفتاب باید هر 2 ساعت یکبار تمدید شود.
-
انتخاب برند معتبر ضد آفتاب
انتخاب ضد آفتاب از برندهای معتبر و شناخته‌شده بسیار مهم است، زیرا این برندها معمولاً محصولات خود را با دقت و کیفیت بالا تولید میکنند. برندهای معتبر، معمولاً تست‌های لازم را برای اطمینان از کارایی و ایمنی ضدآفتابهای خود انجام می‌دهند. این برندها همچنین اغلب ترکیبات بهتری را در محصولات خود به کار می‌برند و شفافیت بیشتری در مورد مواد استفاده شده دارند، که به شما کمک میکند تا با اطمینان بیشتری از ضد آفتاب استفاده کنید.
سخن پایانی
در نهایت پاسخ "ضد آفتاب سرطان زاست؟" این است که ضدآفتابها سرطانزا نیستند و استفاده از آنها برای محافظت از پوست در برابر اشعه مضر خورشید یکی از مهم‌ترین و موثرترین روش‌ها برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست است. با این حال، برخی ترکیبات موجود در ضدآفتابها، مانند اکتوکریلن نیاز به دقت بیشتری دارند. بنابراین، بهترین راه برای حفظ سلامت پوست، استفاده منظم از ضدآفتابهای مناسب و درست به همراه مشورت با متخصصان پوست است. خطرات ناشی از نور خورشید، با استفاده صحیح از ضدآفتابها بسیار کمتر و قابل کنترل است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد ایمنی ضدآفتابها و بررسی دقیق‌تر خطرات و فواید آنها، می‌توانید مقاله جامع و معتبر از سازمان سرطان پوست آمریکا را مطالعه کنید.
مطالب مرتبط:
سوالات متداول:
1. آیا استفاده از ضدآفتابها خطرناک است؟
ضدآفتابها برای محافظت از پوست در برابر آسیبهای ناشی از اشعه UV طراحی شدهاند و تاکنون هیچ مدرک علمی معتبری مبنی بر سرطانزا بودن آنها وجود ندارد.
2. آیا ضدآفتابها میتوانند باعث سرطان شوند؟
خیر، هیچ شواهد علمی قطعی وجود ندارد که نشان دهد ضدآفتابها خود سرطانزا هستند. هدف اصلی آنها محافظت از پوست در برابر سرطان پوست است.
3. آیا ترکیبات شیمیایی در ضدآفتابها خطرناک هستند؟
برخی ترکیبات شیمیایی مانند بنزوفنون ممکن است نگرانیهایی ایجاد کنند، اما شواهد قطعی در مورد سرطانزایی آنها در انسانها وجود ندارد.
4. چرا باید از ضدآفتاب استفاده کنیم؟
ضدآفتابها به جلوگیری از آسیبهای پوستی ناشی از اشعههای مضر UV، از جمله آفتابسوختگی، پیری زودرس و سرطان پوست کمک میکنند.
5. آیا ضدآفتابهای معدنی ایمنتر از ضدآفتابهای شیمیایی هستند؟
ضدآفتابهای معدنی به دلیل استفاده از ترکیبات طبیعی مانند اکسید روی و دیاکسید تیتانیوم، برای پوست حساستر ایمنتر به نظر میرسند، اما هر دو نوع برای محافظت از پوست مؤثر هستند.
6. چه نوع ضدآفتابی باید انتخاب کنم؟
بهتر است ضدآفتابهایی با طیف وسیع که از اشعه UVA و UVB محافظت میکنند، با SPF حداقل 30 انتخاب کنید و از برندهای معتبر استفاده کنید.
7. آیا ضدآفتابهای قدیمی خطرناک هستند؟
ضدآفتابهای قدیمی ممکن است به دلیل تجزیه ترکیبات آنها اثرگذاری کمتری داشته باشند، بنابراین بهتر است هر سال یک ضدآفتاب جدید تهیه کنید.
8. چطور میتوانم از آسیبهای ناشی از ضدآفتابها جلوگیری کنم؟
برای جلوگیری از هر گونه خطر احتمالی، بهتر است از ضدآفتابهای فاقد مواد شیمیایی مضر و برندهای معتبر استفاده کنید و آن را بهطور مرتب تمدید کنید.